بیماری های زعفران

زعفران در حالی که یک محصول نسبتاً مقاوم است، مستعد ابتلا به چندین بیماری است که می تواند عملکرد و کیفیت آن را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری ها عمدتاً توسط قارچ ها، باکتری ها و ویروس ها ایجاد می شوند و می توانند قسمت های مختلف گیاه از جمله پیاز، برگ و گل را درگیر کنند. در ادامه به مهم ترین بیماری های زعفران اشاره می کنیم:

پوسیدگی پیاز زعفران

عامل این بیماری پاتوژن های قارچی مانند(Fusarium oxysporum)،(Rhizoctonia solani) و (Sclerotium rolfsi) میباشد. علائم این بیماری شامل: ایجاد لکه های نرم، قهوه ای یا سیاه در پیاز ها که می تواند منجر به پوسیدگی شود. گیاهان آسیب دیده جوانه زنی ضعیف، توقف رشد، زرد شدن برگ ها و کاهش گلدهی را نشان میدهند.
مدیریت: کاشت پیازهای فاقد علائم بیماری، اطمینان از زهکشی مناسب خاک برای جلوگیری از غرقابی شدن و پوسیدگی پیازها، تناوب محصولات زراعی و پرهیز از کاشت زعفران در مزارع آلوده، تیمار پیاز ها قبل از کاشت با قارچ کش و در صورت لزوم از تیمار خاک با قارچ کش نیز استفاده شود.

زنگ زعفران

عامل این بیماری قارچ Uromyces croci می باشد. علائم این بیماری شامل: ایجاد جوش های زرد یا نارنجی روی برگ ها و ساقه ها که در نهایت قهوه ای می شوند. برگ های آلوده ممکن است پیچ خورده، خشک شوند و زودتر از موعد بمیرند که منجر به کاهش فتوسنتز میشود. در آلودگی های شدید تولید گل و اندازه پیاز کاهش می یابد.
مدیریت: حذف و از بین بردن بقایای گیاهی آلوده برای کاهش انتشار اسپورهای قارچ، استفاده از قارچکش های مناسب، بهبود گردش هوا در مزرعه برای کاهش رطوبت، که به نفع توسعه زنگ است.

زردی باکتریایی برگ زعفران

علت این بیماری باکتری Burkholderia gladioli میباشد. علائم شامل: زردی و خزان برگ ها قبل از موعد، پوسیدگی غلاف سفید رنگ جوانه اولیه، همچنین روی پیازها لکه های قهوه ای رنگ و در بافت داخلی آنها سوختگی و به رنگ قهوه ای مشاهده می شوند که منجر به پوسیدگی پیاز زعفران می شود.
مدیریت: برای جلوگیری از گسترش بیماری، حذف مواد گیاهی آلوده، ضروری می باشد. استفاده از باکتری کش ها و اجتناب از آبیاری بیش از اندازه می تواند به کنترل بیماری کمک کند.

ویروس موزاییک زعفران

عامل بیماری ویروس موزاییک زعفران (SMV) می باشد که می تواند باعث ایجاد رگه های زرد، طرح های موزاییکی، یا خال خال روی برگ ها شود. گیاهان آلوده دچار توقف رشد، کاهش گلدهی و تغییر شکل یا تغییر رنگ گلها می شوند و ممکن است کیفیت رشته های زعفران به خطر بیفتد و بر رنگ و عطر تأثیر بگذارد.
مدیریت: جهت کنترل این بیماری استفاده از پیازهای عاری از ویروس که از منابع معتبر تهیه شده است، همچنین کنترل شته ها و سایر حشرات که می توانند به عنوان ناقل انتقال ویروس عمل کنند و حذف و از بین بردن گیاهان آلوده برای جلوگیری از سرایت ویروس به گیاهان سالم توصیه می شود.

کپک خاکستری زعفران

عامل این بیماری قارچ Botrytis cinerea می باشد. علائم بیماری شامل: ظهور کپک خاکستری روی گل ها، برگ ها و پیاز ها به خصوص در شرایط خنک و مرطوب می باشد. همچنین گلهای آلوده پژمرده و پیازها نیز دچار پوسیدگی می شوند و عملکرد زعفران کاهش می یابد.
مدیریت: بهبود گردش هوا با فاصله گذاری مناسب گیاهان و مدیریت بهداشت مزرعه، اجتناب از ابیاری بیش از اندازه به خصوص در هوای خنک و استفاده از قارچ کش ها برای محافظت در برابر بوتریتیس به خصوص در دوره های مرطوب از روش های کنترل این بیماری می باشند.

پژمردگی اسکلروتیوم زعفران

عامل بیماری قارچ Sclerotium rolfsii می باشد. علائم شامل: زرد شدن و پژمرده شدن برگها و به دنبال آن ریزش کل گیاه. همچنین امکان رشد قارچ سفید پنبه ای در پایه گیاه، که اغلب با اسکلروت های کوچک، گرد و قهوه ای همراه است، وجود دارد. پیازهای آلوده پوسیده می شوند که منجر به از بین رفتن کامل گیاه میشود.
مدیریت: حذف گیاهان آلوده، تناوب زراعی، تیمار خاک با قارچ کشهای مناسب و خودداری از کشت زعفران در خاکهای آلوده از روش های کنترل این بیماری می باشد.

آنتراکنوز زعفران

عامل این بیماری قارچ Colletotrichum spp میباشد. علائم بیماری شامل: ضایعات تیره و فرورفته روی برگها، ساقه ها و گاهی اوقات گلها. ضایعات ممکن است با هم ادغام شوند و باعث مرگ بافت‌های وسیعی شوند که منجر به پژمردگی و برگ‌زدایی شود. همچنین در آلودگی های شدید می تواند اندازه پیاز و تولید گل کاهش یابد.
مدیریت: استفاده از قارچ کش ها در شروع علائم، رعایت بهداشت زراعی و حذف بقایای گیاهان آلوده، همچنین تناوب زراعی میتواند به کنترل بیماری کمک کند.